Op de vraag ‘waar denk jij aan bij Zuid-Afrika?’ zul je waarschijnlijk veel dezelfde antwoorden terugvinden. ‘Safari’, ‘aids’ en ‘armoede’ worden wat vaker genoemd door mensen die het continent nog nooit bezocht hebben en hun beeld baseren op hetgeen ze op televisie zien. Armoede wordt hierbij vooral geassocieerd met de townships die verspreid over het land zijn ontstaan. Maar klopt deze veronderstelling eigenlijk wel?
De definitie zit al een beetje in de naam; een township is een uit de kluiten gewassen dorp aan de rand van een grote stad. Veruit het meest bekend zijn de South Western Townships, beter bekend als Soweto, bij Johannesburg. Waar veel sloppenwijken in de rest van de wereld ontstaan uit (wan)hoop, ligt dat bij Soweto net iets anders.
Nederlands tintje
Soweto kon mede ontstaan door de invoering van de apartheid. Een Nederlands woord, dat in het Engels exact hetzelfde wordt uitgesproken. Dat is ook niet zo vreemd, gezien deze rassenscheiding een Nederlandse oorsprong heeft. De uit Amsterdam afkomstige Hendrik Verwoerd ontnam als premier rond 1850 het stemrecht van zwarten en Kleurlingen. Iedereen die niet blank was, werd weggedirigeerd uit de stad en ondergebracht in een township. Wie als niet-blanke toch wilde blijven werken in Johannesburg, belandde in Soweto. Op deze manier werden honderden gezinnen geconcentreerd, hun cultuur ingedamd en hun trots gekrenkt. Wie vandaag de dag Zuid-Afrika bezoekt, merkt nog altijd de gevolgen van jarenlange blanke heerschappij. Soweto bestaat nog altijd uit een puzzel van buurten en wijken met ieder zijn eigen stam, verhaal en status.
Van vuilnishopen naar bungalows
Dat wil echter niet zeggen dat Soweto nog steeds de wijk is waar iedereen in diepe ellende leeft. Waar je in de ene buurt stinkende riolen, golfplaten huisjes en vuilnishopen ontwijkt, wandel je in een nabijgelegen buurt over een geasfalteerde weg tussen de dure bolides in nette bungalowwijken. Met hard werken en spaarzaam leven hebben deze bewoners zich onttrokken aan hun uitzichtloze situatie.
Bezoek de buurt Kliptown
De doorsnee toerist durft zich echter nog niet te laten zien in Soweto. Zo nu en dan stopt er eens een bus met vakantiegangers, die van grote afstand wat snelle plaatjes schieten. Leuk dat ze hier de tijd voor nemen, maar Soweto wordt hiermee wel weggezet als een menselijke dierentuin. Als je de bevolking zelf ontmoet krijg je een veel beter beeld van het leven op deze wereldberoemd plek. De buurt Kliptown is hier een uitstekend beginpunt voor.
Kliptown oogt op het eerste gezicht vrij armetierig door haar ligging langs het spoor op een dor stuk land. Niet erg uitnodigend zou je denken, maar de ware schoonheid zit hier van binnen. Onder begeleiding van een bewoner c.q. gids zul je merken dat Kliptown een prachtige slag mensen huisvest. Uit containerkerkjes komt de gospelmuziek je tegemoet terwijl groepjes mannen pilsjes drinken en sterke verhalen delen. Jonge kinderen spelen breed lachend op straat of komen nieuwsgierig jouw kant op. Hoewel het leven zich voornamelijk op straat afspeelt, doe je er ook goed aan om in een van de huizen te kijken.
Hoewel de armoede langzamerhand vermindert, is het leven in Soweto voor veel bewoners nog altijd geen gemakkelijke opgave. Ervaar daarom zelf even het leven van een gezin dat in een kokend heet hutje woont en toch gelukkig is met de schaarse bezittingen. Je wordt als bezoeker ontvangen met de gastvrijheid waar Zuid-Afrika beroemd om is. Een ervaring die de first world problems in een compleet ander daglicht zet! Heb je interesse in een avontuurlijke reis naar Zuid-Afrika? Kijk dan eens op Footprinttravel.nl.
