Tips voor zeilen bij de San Blas eilanden in Panama

De San Blas eilanden in Panama vormen een uniek archipel zoals je die nergens anders op aarde zult vinden. Het is één van de weinige plekken die grotendeels nog zo onaangeraakt zijn door de mens. De San Blas eilanden vallen onder het Kuna Yala gebied dat in handen is van de Kuna indianen. Zij hebben hun eigen regels en wetten die los staan van de wetgeving in Panama. Om die reden vind je op de San Blas eilanden geen resorts of massatoerisme en er zijn geen grote boten toegestaan. Je vindt er hooguit wat eenvoudige houten huisjes en slechts 50 van de 357 eilanden zijn bewoond. De meeste van de San Blas eilanden zijn piepklein, staan vol met palmbomen en zijn omringd door een hagelwit strand en een helder blauwe zee. Dit alles maakt het een hele bijzondere plek om te bezoeken tijdens je reis door Panama.

Wie zijn de Kuna indianen op de San Blas eilanden?

De Kuna indianen zijn de oorspronkelijke bewoners van Panama en deze inheemse stammen vind je nog maar op een paar plekken in Panama. Nadat de Spanjaarden Panama hadden gekoloniseerd, bleven de Kuna achter in het San Blas gebied, waar ze nog steeds wonen. In 1925 kregen de Kuna indianen het zelfbeschikkingsrecht, waardoor ze hun land en hun cultuur beschermen met eigen regels en wetten. De Kuna’s staan vooral bekend om hun mola’s; kleurrijke lagen stof met uitgeknipte patronen waar vrouwen soms wel maanden met de hand aan werken. Deze kleurrijke kunstwerkjes worden verwerkt in de traditionele kleding van de stam, maar ook in souvenirs als kussentjes, tassen en kinderkleding.

Belangrijk: Sommige eilanden die je bezoekt zijn dus bewoond en door hier een bezoek aan te brengen, stap je vrij letterlijk iemands tuin in. Stel je op zoals je dat thuis ook zou doen wanneer je bij iemand op bezoek komt die je niet kent. Kleed je gepast en neem niet zomaar foto’s van mensen zonder eerst toestemming te vragen.

Hoe kun je de San Blas eilanden bezoeken?

Vanuit Panama Stad zijn veel verschillende tours te boeken naar de San Blas eilanden. Van een overnachting op een eiland tot meerdaagse boottochten. Ervaringen van reizigers kunnen sterk variëren doordat veel tours vrij toeristisch zijn en vies kunnen tegenvallen. Vaak doordat je met veel mensen op een klein eiland zit en de accommodaties behoorlijk slecht zijn. Wil je komen waar de meeste toeristen niet komen en heb je wat budget, boek dan een verblijf op een boot of meerdaagse zeiltrip. Het is niet makkelijk om een zeiltrip te boeken want er zijn vrijwel geen boten die hier jaar in jaar uit varen. De meeste boot eigenaren blijven hier met hun boot één seizoen en vervolgen hun reis daarna weer naar een ander land of continent. 

Hoe heb ik de San Blas eilanden bezocht?

Ik koos ervoor om mijn dagen bij de San Blas eilanden op de boot van kapitein Mike te verblijven. Mike leeft al jaren lang bij de San Blas eilanden. Je verblijf je op de catamaran en vanaf hier kun je verschillende activiteiten ondernemen. Het is een heerlijk all inclusive gevoel, want het eten en drinken wordt voor je verzorgd en je kunt doen waar je zin in hebt. Er is geen vast programma tijdens je verblijf in de San Blas eilanden, omdat veel activiteiten afhankelijk zijn van bijvoorbeeld het weer of beschikbaarheid. Echter valt er genoeg te doen en hoef je je niet te vervelen in dit paradijselijke gebied. Op de catamaran zijn slaaplekken in de cabin maar het kan ook zijn dat je in een hangmat op het dek slaapt of in een tentje op het dek. Vaak wisselen mensen voor verschillende ervaringen maar je kunt niet vooraf je voorkeur doorgeven.

Wij brachten onze dagen luierend in een hangmat door, waarbij je door het briesje op zee vanzelf heen en weer wordt gewiegd. We snorkelden bij mooie koraalriffen en pakte de kajak zo nu en dan om een bezoek te brengen aan een onbewoond eiland. Er was een Kuna dorp dat ons graag een rondleiding gaf en ‘s avonds aten we vers gevangen krab en kreeft, waarna je vanuit een hangmat naar een prachtige sterrenhemel kon turen.

In de weekenden ligt de catamaran op een vaste plek als de weersomstandigheden goed zijn dan zul je op doordeweekse dagen gaan varen en zo meer mooie plekken van de San Blas eilanden gaan verkennen. Hoe deze trip er precies uitziet kan van tijd tot tijd verschillen dus informeer vooral naar wat allemaal wel en niet mogelijk is op het moment dat jij wilt gaan.

Let op: Het bezoeken van een Kuna dorp is niet altijd mogelijk. Het zeilen is afhankelijk van de weersomstandigheden en alleen mogelijk op doordeweekse dagen. In het weekend is Mike in Panama Stad. Uiteraard is er wel iemand van de crew aanwezig die zorgt voor de maaltijden.

Wat zijn de kosten voor een bezoek aan de San Blas eilanden?

Een bezoek aan de San Blas eilanden is helaas nooit goedkoop en dit is een van de meest low budget manieren. De prijzen zijn afhankelijk van het seizoen maar beginnen bij €120 per persoon per dag. Het is aan te raden om zo’n twee of drie volle dagen uit trekken voor je bezoek aan de San Blas eilanden omdat het best een lang reis heen- en terugreis is vanuit Panama Stad en het anders niet helemaal de moeite waard is. Naast deze kosten moet je ook rekening houden met kosten voor het vervoer naar de San Blas eilanden en weer terug naar Panama Stad. Dit gaat alleen per 4×4 en is een rit van zo’n 5 uur waardoor je hiervoor ook al snel aan zo’n €120 per persoon moet denken. Als laatste moet je ook rekening houden met €20 per persoon om het Kuna gebied in te reizen. Ook al is dit allemaal samen veel geld, verwacht geen luxe verblijf maar wel een unieke ervaring. Ligt dit alles boven je budget? Bezoek dan de andere paradijselijke eilanden van Panama die makkelijker te bereizen zijn zoals Bocas del Toro of Coiba National Park bij Santa Catalina. Natuurlijk is dit niet dezelfde ervaring maar als je reist met een kleiner budget dan zijn dit hele mooie alternatieven.

De beste reistijd voor de San Blas eilanden

Voor de San Blas eilanden en eigenlijk heel Panama zijn er twee verschillende seizoenen; het regenseizoen en het droge seizoen. Nu klinkt het regenseizoen vast verschrikkelijk omdat je misschien zou denken dat het dan non-stop zal regenen, maar gelukkig is dat niet zo. Je hebt wel wat vaker een heftige bui maar het kan net zo goed dagenlang droog zijn. In het regenseizoen staat er minder wind waardoor het water vaak mooie stil ligt en dit zijn de perfecte omstandigheden voor snorkelen. Het droge seizoen heb je minder regen maar wel wat meer bewolking en een wat ruigere zee door de wind. Beide seizoenen hebben dus zo zijn voor- en nadelen. Het regenseizoen is van mei tot en met november en het droge seizoen van december tot en met april. De maanden september en oktober zijn de natste maanden en daarom niet ideaal maar dat geldt voor heel Panama. Ik bezocht de San Blas eilanden midden januari en had een mix van korte buien, blauwe luchten en af en toe dichte bewolking maar zoals je op de foto’s kan zien was het over het algemeen heerlijk weer.

Hoe kom je bij de San Blas eilanden?

Je wordt doorgaans ‘s ochtends rond 5 uur opgehaald in Panama Stad voor een vier tot vijf uur durende reis naar de San Blas eilanden. Halverwege stop je nog een keer waar je eventueel nog een ontbijtje en wat snacks kunt scoren. Hier kan je ook voor de laatste keer pinnen. De weg door de bergen die volgt, is alleen begaanbaar met een 4×4 en je zult al snel merken waarom. Bereid je voor op een érg bumpy ride over een slechte weg met veel kuilen en bochten. Een reispilletje is hier geen overbodige luxe. Wanneer je het grensgebied van de Kuna’s overgaat, wordt je paspoort gecontroleerd en betaal je €20 entree. 

Het laatste uurtje van de rit is per motorboot, en ook dit kan er soms heftig aan toe gaan door de golven. Probeer een plekje achterin de boot te bemachtigen, dan heb je het minst last van de klappen die de boot op de golven maakt. Wanneer je eenmaal op de catamaran bent aangekomen, is het heerlijk om bij te komen in een hangmat en te genieten van het paradijselijke uitzicht.

Waar kan je deze trip naar de San Blas eilanden boeken?

Lijkt het je wat om op deze manier een bezoek te brengen aan de paradijselijke San Blas eilanden dan ben je bij Mike aan het juiste adres. Mike zeilt al zijn hele leven, is bijna 30 jaar geleden vertrokken om te reizen en leeft ondertussen al 10 jaar in het San Blas gebied. Hij kent het gebied op zijn duimpje, is betrokken bij het Kuna volk, kent hun gebruiken en respecteert hun leefstijl en woongebied. Het is dan ook deze ervaring die hij graag met andere reizigers wilt delen. Je kunt hem mailen op [email protected]. Het kan soms even duren voordat je reactie krijgt want Mike is veel op zee, is geen grote touroperator en moet alles zelf regelen.

Wanneer je een San Blas trip bij hem boekt, ben je verzekerd van een aantal dagen all inclusive relaxen in het paradijs. Houd er wel rekening mee dat de invulling van je trip kan verschillen. Afhankelijk van de beschikbaarheid zul je in een gedeelde cabin op de catamaran slapen of in een basic hutje op een eiland. Het eten en drinken wordt elke dag voor je verzorgd en je kunt op elk moment gebruik maken van snorkels, kajaks en hangmatten. Ook het aantal mensen op de boot kan verschillen. Vraag van tevoren aan Mike wat je ongeveer kunt verwachten tijdens jouw bezoek.

Alternatief: Is Mike volgeboekt voor jouw data? Dan kun je eens kijken naar de boot BouMou van Fernando. We hebben dit zelf niet getest maar er wel goede verhalen over gehoord. Verwacht ook hier geen luxe maar wel een bijzondere San Blas ervaring.